Którędy do Ustronia? Omówienie raportu z audytu przebiegu trasy 604

O trasie 604 pisaliśmy już wielokrotnie. Bo i temat jest bardzo ważny. Dzięki niej Cieszyn ma szansę zyskać o wiele lepsze połączenie rowerowe z Ustroniem niż istniejące obecnie. Dzisiaj, aby dojechać do Ustronia, rowerzyści mają do wyboru bardzo ruchliwą i miejscami wąską drogę powiatową (ul. Wiślańska w Cieszynie) lub stosunkowo trudną bo górzystą trasę przez Dzięgielów i Cisownicę, również w towarzystwie sporego ruchu samochodowego.

Dlaczego powstaje rowerowa trasa wojewódzka 604?

Nic więc dziwnego, że obecnie w drogę do lub z Ustronia wybierają się głównie wytrawni rowerzyści i rzadko zdarza się spotkać na tej trasie rodziny z dziećmi lub osoby starsze. A przecież potencjał turystyczny obu miast jest ogromny więc i odpowiednia, czyli bezpieczna, niezbyt stroma, atrakcyjna krajobrazowo i możliwie najkrótsza trasa rowerowa między nimi zadziała na wielbicieli dwóch kółek jak magnes.

Cała trasa ma połączyć Cieszyn z Bielsko-Białą, ale z punktu widzenia naszego miasta szczególnie istotny jest fragment prowadzący do Ustronia, gdzie trasa 604 łączy się z Wiślaną Trasą Rowerową, a tym samym wpina się w ogólnopolską sieć dróg rowerowych. Warto również dodać, że w Ustroniu i Górkach Wielkich przebieg trasy jest już ustalony, wybudowano niektóre jej brakujące fragmenty oraz wprowadzono oznakowanie.

Dyskusyjny przebieg trasy 604 przez Cieszyn i Goleszów

Wróćmy jednak do sprawy odcinka Cieszyn-Ustroń. Gdy zaczęliśmy się interesować tematem w roku 2020, na stole była w zasadzie tylko jedna propozycja przedstawiona przez gminę Goleszów i przebiegająca między innymi (zaczynając od Centrum Goleszowa) ulicami Szeroką, Targoniny, Kulisza i Wielodrogą, co oznaczało, że w Cieszynie miała być kontynuowaną ulicami Hallera a potem Słowiczą i Ustrońską.

Od początku uważaliśmy, że ten wariant jest niekorzystny ze względu na bardzo duże przewyższenia oraz niepotrzebne wydłużenie, co dokładnie, wraz ze odpowiednimi obliczeniami, zostało opisane w dwóch tekstach – Trasa 604 Bielsko-Biała – Cieszyn. Propozycja przebiegu odcinka cieszyńskiego z 7 września 2020 oraz Trasa 604: Szansa na nowe, bezpieczne połączenie Cieszyna z Ustroniem – c.d. z 26 października 2020. Jednocześnie przedstawiliśmy własną propozycję poprowadzenia trasy przez nieczynny fragment ul. Ustrońskiej, ul. Mleczną, przez las Bielowiec do ul. Długiej w Bażanowicach. Zachęcamy do lektury obu tekstów, w których zamieszczono również bogatą dokumentację fotograficzną, mapę proponowanego przebiegu oraz obliczenia długości i przewyższeń dla różnych wariantów trasy.

Należy dodać, że obydwie propozycje, a więc wariant proponowany przez gminę Goleszów i wariant proponowany przez Rowerowy Cieszyn zostały rozpatrzone przez audytora i znalazły się w raporcie końcowym, o czym szczegółowo piszemy w dalszych akapitach.

Trzecia i najlepsza droga

Jednak co najciekawsze, audytor zgłosił również własną propozycję, na którą nam nieco zabrało odwagi. Propozycja ta ma najlepsze parametry jeżeli chodzi o podstawowe kryteria planowania tras rowerowych. Jest najkrótsza, ma najmniejszy współczynnik przewyższeń, przebiega w bardzo atrakcyjnych przyrodniczo terenach i w znacznej części jest odseparowana od ruchu samochodowego. Jest to trasa biegnąca doliną Bobrówki. Poniższy mapa z raportu trasy 604 przedstawia warianty trasy na odcinku Cieszyn-Goleszów z wyróżnieniem przebiegu rekomendowanego w raporcie.

Nie ukrywam, że zabrakło nam odwagi, by zgłosić tę propozycję, ponieważ jest ona najtrudniejsza technicznie i będzie wymagała wytyczenia sporego fragmentu nowego ciągu komunikacyjnego. Wiąże się z tym również potrzeba wykupu gruntów. Z drugiej strony, tego typu inwestycja będzie dawała profity przez kolejne lata i może przyczynić się nie tylko do rozwoju turystyki rowerowej w naszym regionie, ale również stać się ważną osią komunikacyjną, z której na co dzień będą korzystać mieszkańcy miejscowości usadowionych wzdłuż trasy.

Pamiętajmy również o tym, że elementem trasy 604 będzie udrożnienie komunikacji rowerowej w samym Cieszynie, na odcinku od skrzyżowania ul. Bielskiej z ul. Ustrońską aż do centrum przesiadkowego. Z takich inwestycji skorzystają przede wszystkim mieszkańcy Bobrka i Krasnej, gdyż łatwiej będzie im dotrzeć rowerem do centrum miasta.

Kolejną pozytywną stroną raportu jest fakt, że audytor rekomenduje w nim poprowadzenie trasy między torami kolejowymi a Bobrówką na odcinku między ul. Brodzińskiego, Czarnym Chodnikiem a ul. Bobrecką. To również byłoby świetne rozwiązanie, które pozwoli uniknąć przekraczania przejazdu kolejowego w pobliżu Urzędu Celnego i da szansę na zagospodarowanie lasku wzdłuż Bobrówki, w którym co prawda biegnie ślepo kończąca się ścieżka, ale poruszają się nią tylko odważni, którzy nie boją się pokrzyw, śmieci i towarzystwa smakoszów napojów wysokoprocentowych.

Wariant rekomendowany w raporcie

Przyjrzymy się dokładniej scenariuszom zawartym w raporcie. Zacznijmy od wariantu zaproponowanego przez audytora, który w maksymalny stopniu wykorzystuje dolinę Bobrówki. Na mapie jest on oznaczony symbolem C1 i dodatkowo wyróżniony pogrubioną linią.  W początkowym fragmencie jest to jedyny rozpatrywany wariant. Mowa o odcinku od centrum przesiadkowego aż do skrzyżowania ul. Bielskiej i Ustrońskiej. W tym miejscu główny wariant C1 “schodzi” do brzegu Bobrówki i jest wzdłuż niej kontynuowany aż do ul. Bażantów w Bażanowicach, gdzie łączy się z ruchem ogólnym. Dalej ulicamy Targoniny, Szeroką i w końcu Robotniczą docieramy aż do centrum Goleszowa. Należy dodać, że począwszy od ul. Targoniny trasa pokrywa się z pierwotną propozycją gminy Goleszów. 

Wyprowadzenie z centrum Goleszowa przebiega najpierw ul. 1 Maja a potem kolejno Astrów, Kamienicką, Radoniową, Wiejską, Równą aż do granicy z Ustroniem, po której przekroczeniu szlak ma być kontynuowany ul. Obrzeżną. Warto zaznaczyć, że tu również audytor “wyprostował” kilka odcinków, gdyż np. w pierwotnej wersji gmina Goleszów proponowała przebieg oznaczony na mapie symbolami G4 i G5.

Inne warianty trasy

Pozostałe warianty uwzględnione w audycie pozwalają na bardzo wiele kombinacji, nie będziemy ich więc szczegółowo omawiać. Zwrócimy tylko uwagę na dwa, które były rozpatrywane początkowo jako jedyne kontropropozycje.

Pierwszy z nich to wariant “goleszowski”, który nazwaliśmy tak umownie ze względu na to, że był i nadal jest preferowany przez gminę Goleszów. Wariant ten przebiegał analogicznie jak przebieg główny C1 za wyjątkiem fragmentów oznaczonych symbolami G1, G3, G4 i G5. Naszym zdaniem główną wadą tego rozwiązania jest zbytnie wydłużenie trasy, która dosłownie meandruje przez gminę Goleszów oraz nadmierne przewyższenia, które spowodowałyby, że droga miałaby parametry trasy górskiej.

Drugi wariant, zgłoszony pierwotnie przez Rowerowy Cieszyn, na mapie również pokrywa się proponowanym przebiegiem rekomendowanym za wyjątkiem wariantu C3 i częściowo G2. Tu pojawiła się dosyć istotna zmiana w stosunku do naszej propozycji, ponieważ sugerowaliśmy wykorzystanie ul. Długiej i Skotnia w Goleszowie, natomiast audytor “sprowadził” trasę ulicą Potoczki do ul. Cieszyńskiej. Ta zmiana ma swoje plusy i minusy. Plusem jest ominięcie stromego zjazdu na końcu ul. Skotnia. Minusem rezygnacja z pięknego widokowo fragmentu ulic Długiej i Skotnia oraz konieczność poprowadzenia fragmentu trasy wzdłuż drogi powiatowej.

Realizacja wariantu C3 pozwoliłaby również na zagospodarowanie nieczynnego fragmentu ul. Ustrońskiej i ułatwienie komunikacji rowerowej w kierunku na Dębowiec (połączenie z ul. Mleczną w Cieszynie i dalej z ul. Dolną w Gumnach).

Wspomnijmy jeszcze krótko o jednym pomyśle zgłoszonym przez władze Cieszyna (oznaczenie C2), który zakłada poprowadzenie trasy od stawów w Gułdowach polną drogą równoległą do ul. Wiślańskiej i przechodzącą przez las Strzelbin. Pomysł również ciekawy, ale wiąże się z koniecznością pokonania dodatkowego przewyższenia.

Co dalej?

Na zakończenie zaznaczmy jeszcze jedną kwestię. Rekomendacja audytowa nie oznacza automatycznie, że inwestycja zostanie zrealizowana w dolinie Bobrówki. O ostatecznej decyzji zadecyduje stanowisko władz gmin Goleszów i Cieszyn, wojewódzkiego pełnomocnika ds. polityki rowerowej (pod którego opieką jest sieć tras wojewódzkich) oraz Śląskiej Organizacji Turystycznej. Czas pokaże, czy wygra krótkoterminowy pragmatyzm lokalnych samorządów, które czasami inwestycje rowerowe postrzegają jako okazję do pozyskiwania funduszy na remont dróg, czy zwycięży wizja trasy rowerowej z prawdziwego zdarzenia, wymagającej większych inwestycji, ale która przyciągnie turystów i w wieloletniej perspektywie stanie się motorem rozwoju lokalnej przedsiębiorczości turystycznej.

My jako środowisko rowerowe będziemy robić wszystko, co w naszej mocy, aby ostatecznie zrealizowano wariant rekomendowany w raporcie z audytu. Ale kluczem do sukcesu jest masowe poparcie cieszyńskich rowerzystów. Dlatego zachęcamy Was do propagowania wśród swoich znajomych i bliskich idei trasy wzdłuż Bobrówki. A wtedy być może za kilka lat będziemy mogli wspólnie wybrać się rowerami piękną, nową trasą do Ustronia.

Piotr Stokłosa

Audyt został przeprowadzony przez firmę Velo Tobiasz Nykamowycz z Dąbrowy Górniczej na zlecenie Stowarzyszenia Rozwoju i Pomocy Regionalnej “Olza”. Audyt był dofinansowywany ze środków Śląskiej Organizacji Turystycznej.